سياست‌گذاران و تصميم‌گيرندگان نظام سلامت در تمام دنيا با محدوديت منابع و نيازهاي نامحدود افراد جامعه روبرو هستند. اين چالش هميشگي در کنار پيشرفت علم پزشکي و ظهور فناوري‌هاي جديد و گران‌قيمت درماني در سال‌هاي اخير باعث شده است که تخصيص منابع بخش سلامت به يک موضوع مهم و چالش‌برانگيز تبديل شود. در اين راستا، ارزيابي دقيق مراقبت‌هاي بهداشتي و درماني از نظر نحوه استفاده از منابع در جهت تأمين، حفظ و ارتقاي سلامت افراد جامعه حائز اهميت فراواني است؛ به‌طوري‌که استفاده از روش‌ها و شاخص‌هاي ارزيابي اقتصادي به ابزار مهم و پرکاربردي براي اقتصاددانان سلامت تبديل شده است.

ارزيابي اقتصادي مراقبت‌هاي سلامت در بيشتر نظام‌هاي سلامت جهان براي تصميم‌گيري درخصوص تخصيص منابع و با هدف استفاده بهينه از منابع در نظام سلامت کاربرد زيادي دارد. هدف از ارزيابي اقتصادي فراهم‌ساختن برآوردي از هزينه‌ها و منافع حاصل از هر اقدام درماني، دارو، تجهيزات پزشکي و غيره براي تصميم‌گيران است. درواقع، ارزيابي اقتصادي بر پايه درک اين موضوع اهميت مي‌يابد که اطلاعات مربوط به اثربخشي مداخلات درماني ضروري هستند، اما براي تصميم‌گيري کافي نيستند؛ براي تصميم‌گيري درنظرگرفتن هزينه‌هاي اقدامات مختلف به‌ويژه هزينه‌فرصت يا منفعت صرف‌نظرشده نيز ضروري است. در ميان روش‌هاي ارزيابي، آنچه در سال‌هاي اخير عموميت بيشتري پيدا کرده است، تحليل هزينه – منفعت است که به‌عنوان ابزاري کارآمد جهت ارزيابي برنامه‌ها و اقدامات درماني استفاده مي‌شود. از نظر بسياري از اقتصاددانان، تحليل هزينه – منفعت به دليل ريشه‌اي که اين روش در اقتصاد رفاه دارد مقبول‌ترين روش ارزيابي اقتصادي محسوب مي‌شود.

با توجه به اينکه اقتصاد بخش سلامت يکي از مهم‌ترين اجزاي کاربردي نظام سلامت تلقي مي‌شود ضروري است دانش و ابزار لازم براي استفاده صحيح از تکنيک‌هاي ارزيابي اقتصادي تصميم‌ها و مداخلاتِ اين حوزه فراهم باشد. مؤسسه عالي پژوهش تامين اجتماعي با درک اين ضرورت و در راستاي ماموريت‌هاي خود در زمينه ايجاد و بسط دانش نظري و کاربردي در حوزة رفاه و تأمين اجتماعي، ترجمه کتاب «تحليل هزينه - منفعت و ارزيابي مراقبت‌هاي سلامت»^[1] را در دستور کار قرار داد. اين کتاب، که يکي از بهترين کتاب‌هاي مرجع درخصوص انجام مطالعات ارزيابي اقتصادي با تمرکز بر تحليل هزينه-منفعت در حوزة مراقبت‌هاي سلامت است، توسط رابرت جي برنت^[2]، استاد اقتصاد دانشگاه فوردهام نيويورک، به تحرير درآمده است. نويسنده در کتاب تلاش مي‌کند تا پيوند بين تحليل‌هاي هزينه- منفعت و جريان متعارف ارزيابي مراقبت‌هاي سلامت، که عموماً تحت تسلط غيراقتصاددانان است، را تقويت کند تا درک عمومي از تحليل هزينه‌- منفعت را در اين حوزه ارتقا بخشد. سراسر کتاب مملو از مطالعات موردي است تا روش‌شناسي‌هاي مختلف به نحو ملموسي به تصوير کشيده شود.

اين کتاب به تمامي کارشناسان، پژوهشگران، دانشجويان و انديشمندانِ دغدغه‌مند حوزة اقتصاد سلامت، سياست عمومي و مراقبت‌هاي سلامت کشور تقديم مي‌شود. اميد که محتواي اين کتاب بتواند در تصميم‌گيري‌هاي بهينه در اين حوزه مفيد باشد.

^[1]- Cost–Benefit Analysis and Health Care Evaluations

^[2]-Robert J. Brent