در سال‌های اخیر، به‌منظور ساماندهی نظام تأمین اجتماعی کشور و گسترش دامنه پوشش و جامعیت خدمات آن، تلاش‌های چشمگیری از سوی دست‌اندرکاران این حوزه صورت گرفته است که انتظار می‌رود با اجرای پژوهش‌های اجتماعی و فرهنگی در حوزه تأمین اجتماعی، گام مؤثری در جهت بهبود کیفیت و جامعیت خدمات نظام تأمین اجتماعی کشور برداشته شود و بخش دیگری از هدف‌های عدالت‌خواهانه نظام اسلامی تحقق یابد.
گروه مطالعات اجتماعی و فرهنگی مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی نیز باهدف اتصال و پيوند پژوهش‌های اجتماعي با نيازها و مقتضيات اجتماعي، فرهنگي و سياسي سازمان تأمین اجتماعی و توجه به ابعاد كاربردي این‌گونه پژوهش‌ها ایجادشده و حوزه‌ای میان‌رشته‌ای تلقی شده که سعی دارد هم ابعاد بنیادی مسائل اجتماعی سازمان را موردپژوهش قرار دهد و هم در بعد کاربردی گام‌های مؤثری در جهت دانش مترتب با سازمان تأمین اجتماعی بردارد. از مهم‌ترین دغدغه‌ها و مسائل  این گروه رضایتمندی بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی، کیفیت زندگی بازنشستگان و به‌طورکلی سنجش رفاه اجتماعی و ارائه راهکارهای و پیشنهادها برای بهبود آن است.