مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی به عنوان یکی از شرکتهای زیرمجموعه سازمان تامین اجتماعی در دوره جدید فعالیت، در چهار ساحت کلی «پژوهش»، «آموزش»، «انتشارات» و «اطلاع‌رسانی» به ایفای نقش راهبردی خود به عنوان کانون فکری و بازوی پژوهش سازمان تأمین اجتماعی عمل نموده‌است.

در ساحت پژوهشی، مؤسسه‌ در حال حاضر با داشتن‌ شش‌ گروه‌ پژوهشی ِ «فرهنگی و اجتماعی»‌، «مدیریت، حکمروایی و فناوری»، «اقتصادی و سرمایه‌گذاری»، «بیمه اجتماعی و محاسبات»، «سیاستگذاری و اقتصاد سلامت»‌ و «افکارسنجی و نظرسنجی» انجام پژوهش‌هايي‌ را در جهت‌ شناخت‌ و ارائه‌ فنون‌ و روشهاي‌ مناسب‌ برنامه‌ريزي‌ در زمينه‌هاي‌ مختلف‌ مربوط‌ به‌ گسترش‌ و تعميم‌ و بهبود کیفیت پوشش‌ نظام‌ تأمين‌ اجتماعي‌ را در دستور کار داشته‌است. این اهداف، از طریق بررسي‌ و برنامه‌ريزي‌ براي‌ ايجاد مراكز پژوهشي‌ و مورد نياز در سطح‌ استانهاي‌ كشور، ارتباط‌ با مؤسسات‌ و مجامع‌ معتبر فعال‌ در حوزه‌ تأمين‌ اجتماعي‌ و تبادل‌ اطلاعات‌ و تجربيات‌ به‌ منظور بهره‌گيري‌ از دستاوردهاي‌ فني‌ و امكانات‌ پژوهشي‌ متقابل‌ پیگیری شده‌است.

در حیطه‌ی فعالیت‌های «آموزشی»، در چهارچوب اساسنامه مؤسسه، آموزشهاي‌ نظري‌، كاربردي‌ كوتاه‌ مدت‌ در قالب‌ كارگاه‌هاي‌ آموزشي‌ براي‌ ارتقاي‌ دانش‌ حرفه‌اي‌ و شغلي‌ مديران‌ و كارشناسان‌ بخشهاي‌ مختلف‌ سازمان‌ تأمين‌ اجتماعي‌ يا ساير سازمانهاي‌ بيمه‌اي‌ و حمايتي‌ حوزه‌ تأمين‌ اجتماعي‌ كشور، برگزاري‌ سمينارها، سخنراني‌ها و گردهمايي‌هاي‌ آموزشي‌ و پژوهشي‌، برنامه‌ريزي‌ يا مديريت‌ برنامه‌هاي‌ آموزشي‌ براي‌ بهبود كيفيت‌ نيروي‌ انساني‌ تأمين‌ اجتماعي‌ به‌ طور مستقيم‌ يا از طريق‌ انعقاد قرارداد با دانشگاهها، موسسه‌هاي‌ آموزش‌ عالي‌ و ساير سازمانهاي‌ تخصصي‌، اعطاي‌ بورسهاي‌ تحصيلي‌ يا آموزشهاي‌ مقطعي‌ در داخل‌ يا خارج‌ از كشور، ارتباط‌ با نيروهاي‌ متخصص‌ مراكز علمي‌ و پژوهشي‌ داخل‌ كشور براي‌ كمك‌ به‌ تحقق‌  اهداف‌ مؤسسه‌ در دستور کار قرار داشته و گام به گام دنبال می‌شود.

در حیطه فعالیت‌های انتشاراتی، جمع‌آوري‌، تحليل‌ و انتشار اسناد و مدارك‌ در زمينه‌هاي‌ مرتبط‌ با تأمين‌ اجتماعي‌، تأليف‌، ترجمه‌ و انتشار هر گونه‌ كتاب‌، گزارش‌، نوشته‌ يا تهيه‌ فيلمها و ديگر رسانه‌هاي‌ آموزشي‌ و پژوهشي‌ در حوزه‌ تأمين‌ اجتماعي‌ به صورت جدی در دستور کار مؤسسه در دوره جدید فعالیت قرار داشته و تا کنون با انتشار ده‌ها کتاب، گزارش کارشناسی و قالب‌های متنوع دیگر تحقق یافته و پیگیری می‌شود. مجموعه فعالیت‌های انتشاراتی که مؤسسه را به مهمترین مرجع متون مربوط به حوزه تأمین اجتماعی و حوزه‌های مرتبط در کشور بدل کرده‌است.

در حوزه اطلاع‌رسانی، مؤسسه با برگزاری همایش‌ها، نشست‌های تخصصی، شرکت در رخدادهای علمی و برقراری ارتباطات با نهادهای علمی معتبر کشور و همچنین سایر نهادهای فعال پژوهشی در زمینه‌های مرتبط با حوزه تأمین اجتماعی تلاش کرده‌است تا به تقویت ارتباطات میان‌نهادی و بین‌رشته‌ای بپردازد.