استاد دانشگاه و معاون اسبق وزارت رفاه گفت: سرجمع منابع کشور درلایحه بودجه 1400 برای بخش رفاهی 189 هزارمیلیارد تومان است که با احتساب سایر بودجه‌ها،این سهم به بیش از 400 هزار میلیارد می‌رسد که اگر سیاست‌گذاری درستی انجام گیرد، می‌تواند سطح خوبی از رفاه را ایجاد کند.

به گزارش روابط عمومی موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی، محمدرضا واعظ مهدوی در سومین وبینار نظام متمرکز تامین اجتماعی برای آحاد مردم که به همت موسسه عالی پژوهش برگزار شد با بیان اینکه شهید بهشتی در اوایل انقلاب گسترش نطام رفاه و تامین اجتماعی را از جمله اهداف انقلاب برمی شمرد گفت: از ابتدای انقلاب گسترش نظام رفاهی جزو اهداف انقلاب بود و کمیته امداد امام خمینی تاسیس شد.

وی افزود: همچنین در دولت شهید رجایی، طرح شهید رجایی طراحی و اجرا شد. بیش از 17 نهاد پراکنده و دارای فعالیت های خرد با همدیگر ادغام شدند و سازمان بهزیستی شکل گرفت. بنیاد مسکن راه اندازی شد. همچنین جهادسازندگی یک حرکت بزرگ اجتماعی بود که انجام شد و در آن زمان دانشجویان و افراد به کمک مردم روستا می شتافتند.

این استاد دانشگاه و معاون اسبق وزارت رفاه  با بیان اینکه نهادهای مختلفی در حوزه های اجتماعی یکی پس از دیگری شکل گرفت گفت: بنیاد مستضعفان نیز اموالی که از رژیم گذشته باقی مانده بود و تلقی این بود که از طریق غیرقانونی و غیرشرعی کسب شده را جمع آوری و برای ارتقای زندگی مستضعفان هدفگذاری کرد.

واعظ مهدوی افزود: مجموعه این اقدامات گسترش یافت. بعدها نظام های بیمه ای رشد وسیعی پیدا کردند. در طول سال های جنگ علیرغم آنکه در کشورهای مختلف دوران جنگ دورانی است که خدمات اجتماعی کاهش می یابد و فقر و گرسنگی و اپیدمی ها شیوع می یابند اما در ایران چنین اتفاقی نیفتاد و عزم و اهتمام ساختارهای مدیریتی و کمک های مردمی باعث شد تا پوشش تامین اجتماعی به معنای عام خود گسترش یابد.

وی با اشاره به اینکه در طول برنامه های اول و دوم توسعه در سال های بعد از پایان جنگ نیز گسترش کمی بیمه ها ادامه یافت گفت: نظام تامین اجتماعی شامل همه لایه ها و سطوح تامین اجتماعی است که شامل مساعدت های اجتماعی، بیمه های اجتماعی و بیمه های تکمیلی می شود. مجموعه این ساختارها گسترش یافت و خدمات تعمیم یافته و دارای جامعیت نسبی طراحی و پیرامون آن اقدام شد و نهادهای متعددی برای انجام خدمات در کشور ایجاد شدند.

این استاد دانشگاه و معاون اسبق وزارت رفاه ادامه داد: در برنامه سوم توسعه این طور احساس شد که گسترش کمی نظام تامین اجتماعی کافی است و حالا زمان کاهش همپوشانی ها و حرکت به سمت ارتقای هماهنگی است. به همین علت  در ماده 30 قانون برنامه سوم توسعه شد که دولت نظام جامع تامین اجتماعی را از طریق ادغام و هماهنگ کردن نهادهای متعدد سامان دهد.

واعظ مهدوی ادامه داد: نهادهایی چون بهزیستی، کمیته امداد، بنیاد 15 خرداد، سازمان تامین اجتماعی، بیمه خدمات درمانی و ... از این جمله بودند که باید به صورت سیستمی، نظام مند و در قالب یک منظومه فعالیت می کردند. کارگروه های متعددی شکل گرفت و مطالعات گسترده ای انجام شد. در موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی، سازمان برنامه و وزارت بهداشت مطالعاتی انجام شد.

وی اضافه کرد: شماری از این نهادها ذیل وزارت بهداشت بودند و شاید برای اولین بار مجموعه این نهادها به این جمع بندی رسیدند که برای رسیدن به دستاوردهای بالاتر باید از وزارت بهداشت منتزع شوند. صورت جلسه ای امضا شد و تشکیل نظام جامع تامین اجتماعی را وفق ماده 30 قانون برنامه سوم درخواست کردند و دکتر فرهادی، وزیر بهداشت وقت نامه را تایید کرد که اگر شکل گیری چنین نظامی احتیاج به استقلال سازمانی دارد بنده موافق هستم.

این استاد دانشگاه و معاون اسبق وزارت رفاه با بیان اینکه این نامه امضا و تدوین آیین نامه ها و قوانین آن آغاز و در سازمان برنامه دنبال شد اظهار کرد: تنظیم پیش نویس قانون جامع یکی از وسیع ترین و گسترده ترین کارهایی بود که در نظام جامع برنامه ریزی کشور انجام شد. در همه بندها، اصول 3، 28، 20، 30، 31 و 13 قانون اساسی مورد نظر بود. در قانون اساسی دولت مکلف شده که ساختارها و اقداماتی را انجام دهد و کلیه نهادها باید برای تحقق قانون اساسی تلاش کنند.

واعظ مهدوی ادامه داد: به هرصورت لایحه نظام جامع تامین اجتماعی تدوین شد و شاید بیش از 20 جلسه در دولت وقت در دهه 70 در دستور کار و بررسی قرار گرفت. در نهایت قانون به تصویب رسید و مواد مختلف آن سازمان اجرایی کشور را جهت می دهد. هدف نهایی اقدامات دولت بهینه سازی سطوح رفاهی  و تامین نیازهای اساسی برای جامعه است. بر این اساس همه اهداف، ابزارهایی هستند تا شهروندان به سطحی از رفاه اجتماعی دست یابند که از منظر بینش اسلامی نیز مقدمه ای برای رشد و کمال انسانی است. بنابراین بسیار مهم است که در ساختارهای اجتماعی ببینیم هدف چیست و برای رسیدن به هدف اقدامات خود را انجام دهیم.

وی با بیان اینکه ثمرات و دستاوردهای برخورداری همگانی به خوبی در قانون اساسی مورد اشاره قرار گرفته است گفت: اصول قانون اساسی برای اجرایی شدن، به قانون نظام جامع تامین اجتماعی تبدیل شده و از ارزنده ترین قوانین کشور است. در قانون نظام جامع تصریح شده که نظام شامل سه سطح مساعدت های اجتماعی، بیمه و بیمه های تکمیلی است و لایه مساعدت اجتماعی باید به سمت توسعه نظام بیمه ای حرکت کند.

این استاد دانشگاه و معاون اسبق وزارت رفاه افزود: در این قانون تصریح شده که باید ارائه تعهدات بیمه ای بر اساس قاعده مشارکت و عدالت صورت گیرد و حقوق افراد تحت ضمانت دولت است. سازمان بیمه ای اجازه ندارد سر و ته خدماتش را بزند و دولت آینده بیمه شدگان را تضمین می کند. همچنین استفاده از منابع تامین اجتماعی جهت هرگونه مصرف غیرتامین اجتماعی ممنوع است.

واعظ مهدوی با اشاره به اینکه اکنون سرجمع منابع کشور در لایحه بودجه 1400 برای بخش رفاهی 189 هزار میلیارد تومان گفت: البته بودجه 120 هزار میلیاردی تامین اجتماعی در آن نیست و با احتساب بودجه تامین اجتماعی به 300 هزار میلیارد می رسد و با احتساب بودجه سایر نهادها، مجموع آن به بیش از 400 هزار میلیارد تومان و رقمی معادل دوسوم بودجه ای کشور می رسد و درنظام تامین اجتماعی هزینه می شود که اگر سیاست گذاری درست باشد می تواند سطح خوبی از رفاه ایجاد کند.

وی افزود: اما این بودجه پراکنده است، هم پوشانی هایی دارد و منابع توزیعی در بخش های مختلف برای همه افراد به تناسب اختصاص نمی یابد. اگر از این منابع به خوبی استفاده شود، الزامات قانونی موجود را داریم و می توانیم با انجام هماهنگی های لازم، استقرار نظام جامع رفاه را محقق کنیم.