وبینار "رویکردهای بهینه سرمایه گذاری در سازمان تامین اجتماعی از منظر انطباق زمانی کارایی ها و تعهدات" در موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی برگزار و رضا علیزاده به عنوان همکار طرح پژوهشی، در ابتدای این جلسه به معرفی و ارائه اطلاعاتی از سیستم تأمین مالی سازمان تأمین اجتماعی ایران (توازن درآمد و هزینه با مزایای تعریف شده) پرداخت.

وی ضمن بیان جریان نقدینگی منابع درآمدی و مصارف سازمان تامین اجتماعی افزود: بخش اعظم درآمد و هزینه ها به ترتیب مربوط به کسورات حق بیمه و پرداخت مستمری بازنشستگی است.

علیزاده، انطباق داراییها و مصارف سازمان را از دو بعد تعهدی و نقدی مورد بررسی قرار داد.

وی همچنین بر لزوم و ویژگی های نظام تأمین مالی از جمله حفظ تعادل جریان درآمدها، مصارف در طول سالیان متمادی و اهمیت سرمایه گذاری تاکید کرد.

این کارشناس در معرفی دو رویکرد سرمایه گذاری فعالانه و منفعلانه تصریح کرد: هدف رویکرد فعالانه، دستیابی به سودهای کوتاه مدت با تعدد فعالیت های سرمایه گذاری نظیر معاملات مداوم سهام و ... در مقابل تحمل ریسک بالا و چالش های آن دستیابی به تیم خبره و متخصص، وجود فضای کسب و کار متنوع، کارایی بازارهای مالی، میزان دخالت دولت و تعاملات جهانی است.

وی افزود: اما در رویکرد منفعلانه، هدف، کسب بازدهی بالاتر از بازار نیست و صرفاً تمام تلاش‌ها در جهت کسب بازدهی مشابه بازدهی شاخص همان بازار است که سازمان تأمین اجتماعی برای مدیریت سرمایه خود از رویکرد منفعلانه استفاده می­کند.

علیزاده در بیان چالش ها و مشکلات سرمایه گذاری در سازمان تامین اجتماعی گفت: بنگاه‌داری (مالکیت کامل) به جای سهامداری، عمق پایین بازار مالی متشکل از سهام، اوراق بهادار و اوراق بدهی نسبت به تسهیلات بانکی، تهاتر بدهی های دولت با شرکت های زیان ده طی فرآیندی غیر کارشناسی، دخالت دولت در سیستم مدیریت سازمان و عدم استقلال و مشکلات سیاسی عمده به همراه عدم وجود تیم متخصص که مانع از سرمایه‌گذاری خارجی می شود از جمله این چالش هاست.

وی اظهار کرد: در صورتیکه سرمایه­گذاری در سازمان با روش برونسپاری انجام شود، منجر به افشاری اطلاعات، عدم استقلال عملکرد نسبت به تصمیم گیری در خصوص برون‌سپاری و عدم اطمینان نسبت به وجود شخصیت حقوقی متخصص خواهد شد.

علیزاده به اهمیت مدیریت دارایی و بدهی­های سازمان به نحوی که بتوان توأمان کمترین حق بیمه را دریافت و بیشترین بدهی­ها و تعهدات آتی را با اطمینان بالا پوشش داد، پرداخت.

وی، ریسک سرمایه‌گذاری، نقدینگی، ریسک تأمین مالی (کسری بودجه)، جمعیتی، رشد دستمزد، تورم، ریسک سیاسی و ریسک آماری را ازجمله مهم‌ترین ریسک‌های صندوق‌های تأمین اجتماعی برشمرد.

این کارشناس گفت: مدیران سازمان باید پس از شناسایی ریسک‌های موجود و نگرش خود نسبت به ریسک، گزینه‌های موجود جهت تصمیم‌گیری را تعریف و بهترین گزینه را اتخاذ نمایند.

علیزاده، عدم بازپرداخت بدهی دولت، بازدهی پایین شستا و سهم پایین آن در تأمین مالی سازمان تأمین اجتماعی و ایجاد بار مالی مضاعف بر سازمان با وضع قوانین بدون در نظر گرفتن ابعاد و تبعات و اجرایی دقیق آن‌ها مانند قانون بازنشستگی پیش از موعد و طرح تحول سلامت را ازجمله عوامل ایجاد یا تشدیدکننده ریسک‌های موجود دانست.

وی در بیان توصیه‌های سیاسی برای مقابله با ریسک‌های مطرح‌شده، اظهار کرد: خروج از بنگاه‌داری و فعالیت به‌صورت سهامداری در شرکت‌ها­، اصلاح ساختار مدیریت سازمان تأمین اجتماعی و شستا در نحوه تعیین اعضا هیئت‌مدیره و مدیران عامل شرکت‌های تابعه، ثبات تصمیم‌گیری‌ها و قوانین در اتخاذ سیاست‌های سرمایه‌گذاری و تشکیل سازمان یا کارگروهی مستقل برای ارزیابی ریسک‌های استراتژی‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌تواند مفید و کارآمد باشد.

در ادامه جلسه نیز، هاشمی به‌عنوان کارشناس سرمایه‌گذاری در سازمان تأمین اجتماعی، ضرورت چنین ارزیابی و طرح‌هایی را برای معاونت اقتصادی تبیین کرد