این کتاب همان‌طور که از عنوان آن پیدا است به مبانی و اصول بیمه‌های اجتماعی، تعریف مفاهیم این حوزه، مبانی نظری و تاریخچه شکل‌گیری بیمه‌های اجتماعی می‌پردازد. در این کتاب مباحث پایه بیمه‌های اجتماعی، تجربه کشورهای پیشرفته و همچنین تجربه خاص ایران مطرح شده است. این روزها مباحث زیادی در حوزه سیاست‌گذاری و همچنین در حوزه عمومی در مورد ضرورت اصلاح تأمین اجتماعی و همچنین نقش آن در توسعه، مطرح شده است. این در حالی است که ایده‌هایی که در این حوزه مطرح می‌شوند؛ گاها نه‌تنها مسائل و مشکلات بیمه‌های اجتماعی را حل نمی‌کنند، بلکه مشکلاتی را هم به آن اضافه می‌کنند. دلیل اصلی این امر عدم آشنایی سیاست‌گذاران و تصمیم گیران با مسائل این حوزه است.

کتاب حاضر با شناسایی این مسئله سعی کرده است تا به شکلی جامع امکان آشنایی خواننده‌ها با مسائل بیمه‌ای را فراهم کند و تمامی حوزه‌های آن را پوشش دهد. تاکنون کتاب‌های زیادی در مورد مباحث مختلف بیمه‌های اجتماعی منتشر شده است. کتاب حاضر نیز به‌نوعی مباحث مهم این حوزه را پوشش می‌دهد.

تأمین اجتماعی به‌عنوان یک نیاز بشری در سراسر جهان مورداستفاده قرار می‌گیرد و زندگی اکثر انسان‌ها را به‌نوعی تحت تأثیر آن قرار گرفته است. تأمین اجتماعی به مفهوم کنونی خود حاصل یک روند تاریخی طولانی است. این روند با احساس نیاز انسان به امنیت اقتصادی در رویارویی با خطرات اجتماعی آغاز شد و به‌تدریج در طی قرون و اعصار با تغییرات اوضاع اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فکری جوامع انسانی متحول شد تا به وضع کنونی خود رسید و همچنان نیز در حال تغییر است.

بر این اساس نظام‌های تأمین اجتماعی متفاوتی در کشورهای مختلف شکل گرفته است که هرچند ازلحاظ مقررات و دامنه شمول تفاوت‌هایی با هم دارند، اما ازنظر اصول، عملکرد و تعهدات و مزایا تا حد زیادی به یکدیگر شباهت دارند و از الگوهای تقریباً مشخصی تبعیت می‌کنند که هر نوع سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری در این حوزه نیازمند درک و فهم این الگوها است.

نیاز بشری و اهمیت تأمین اجتماعی از یکسو و چالش‌های موجود در این حیطه و بحران‌های ناشی از ناکارآمدی صندوق‌های بازنشستگی از سوی دیگر این ضرورت را ایجاد کرده است که اصول و مفاهیم تأمین اجتماعی همراه با زمینه‌های تاریخی و تجارب مختلف در این زمینه بیشتر موردبررسی قرار گیرد.

با توجه به این مسئله، هدف اصلی این کتاب، آشنایی خواننده با مفاهیم کلیدی و اساسی بیمه‌های اجتماعی (به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های تأمین اجتماعی) و همچنین مفهوم تأمین اجتماعی است. در کتاب پیش رو سعی شده است در چهار فصل ضمن آشنایی مختصر با تعریف، مفاهیم و تاریخچه تأمین اجتماعی، به مبانی نظری تأمین اجتماعی، بستر اقتصادی نظام تأمین اجتماعی، نظام‌های چندلایه تأمین اجتماعی و اصول و مبانی تأمین اجتماعی از دیدگاه اسلام پرداخته شود. در ادامه با تشریح مبانی و مدل‌های مدیریت منابع و مصارف در تأمین اجتماعی، چالش‌های نظام‌های تأمین اجتماعی و اصلاحات صورت گرفته در آن‌ها بررسی شده و در پایان نیز وضعیت تأمین اجتماعی در ایران، سیر تحولات حقوقی و ساختاری آن، قوانین تأمین اجتماعی در کشور و صندوق‌های ارائه‌کننده بیمه اجتماعی در ایران موردبحث قرار گرفته است.

این کتاب می‌تواند مورداستفاده دانشجویان مقاطع مختلف در رشته‌هایی همچون مدیریت، بیمه، علوم اجتماعی و سیاست‌گذاری قرار گیرد. امید است کتاب حاضر اطلاعات مفیدی را در اختیار سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان، اساتید، دانشجویان، مدیران و علاقه‌مندان به حوزه تأمین اجتماعی قرار دهد.