شاخص‌های تأمین اجتماعی با تأکید بر بیمه‌های اجتماعی
شاخص‌ها از ابزارهای مهم مدیریتی هستند که امکان نظارت و رصد عملکرد سازمان‌ها را فراهم می‌کنند و درصورتی‌که به‌درستی در یـک چهـارچوب بین‌المللی طراحی شـده باشـند بستر مقایسـه بین کشوری را هم فراهم می‌کنند و می‌توانند حامـل آموزه‌های مهمی برای کشورها باشـند. تاکنون شاخص‌های متفـاوتی برای بررسـی عملکرد نظام‌های تأمین اجتماعی مبتنی بر بیمه‌های اجتماعی ارائه شـده و در کشورهای مختلف مورد استفاده قرارگرفته است.
به‌منظور تجمیع و تصریح شفاف‌تر شاخص‌های تأمین اجتماعی در جهت کمک به پژوهشگران و سیاست‌گذاران این حوزه، این گزارش تحت عنوان «شاخص‌های تـأمین اجتمـاعی با تأکیـد بر بیمه‌های اجتماعی»، به معرفی تعدادی از این شاخص‌ها،که بسیاری از آن‌ها ترکیبی هستند، پرداخته است. در ادامه خلاصه‌ای از شاخص‌های ارائه‌شده در این گزارش را مشاهده می‌کنید.
شاخص پایداری مستمری بر اساس سه زیر شاخص عمده تحولات جمعیتی، طرح‌های سیستم مستمری و تأمین مالی عمومی پایداری بلندمدت سیستم‌های مستمری ملی را ارزیابی و به دولت‌ها جهت انجام اصلاحات در سیستم فشـار وارد می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، این شاخص نشان‌دهنده میزان نیاز یک کشور به انجام اصلاحات جهت حفظ پایداری در بلندمدت است.
شاخص ثروت مستمری با در نظر گرفتن سه شاخص امید زندگی، سن بازنشستگی و تعدیل مستمری‌ها، ارزش فعلی مستمری‌های قابل پرداخت به یک مستمری‌بگیر را به‌صورت ضریبی از دستمزد سالانهٔ فرد نشان می‌دهد و بیان می‌کند که هر فرد به‌طور متوسط برای چند سال مستمری برابر با آخرین دستمزدش را از سیستم دریافت خواهد کرد.
شاخص کفایت مستمری، با توجه به اهداف چندگانهٔ تأمین اجتماعی و ضـعف شاخص نرخ جایگزینی، بر اساس هفت پارامتر سـطح مزایا، خروج از بازار کار در سن مناسب، کفایت اجرایی، تعامل با سایر مزایای بازنشسـتگی، عـدالت بین نسـلی و پایداری کفایت مزایا، امنیت کفایت و میزان پوشـش، جنبه‌های مختلف سیاست‌های بازنشسـتگی و چگونگی اجرای آن‌ها در کشورها را ارزیابی می‌کند.
شاخص ریسک بازنشستگی ملّی در یک فرایند سه مرحله‌ای نسـبت خانوارهای در حال کاری را که در معرض خطر ناتوانی در حفظ استاندارد زندگی دوران اشتغال خود در هنگام بازنشستگی قرار دارند، را اندازه‌گیری می‌کند.
شاخص جهانی بازنشسـتگی ملبورن مرسر بـا اسـتفاده از سه زیر شاخص کفایت، پایـداری و درستی و سلامت به ارزیابی سیسـتم بازنشستگی کشورهای مختلف می‌پردازد تا ویژگی‌های مناسب شناسایی و برای استفاده در سایر کشورها توصیه شود.
شاخص حمایت اجتماعی به‌منظور اندازه‌گیری دامنه پوشـش برنامه‌های حمایت اجتماعی و عمق تأثیر آن‌ها و نیز ارزیـابی اثر توزیعی برنامه‌های عمده حمایت اجتماعی- شامل سه برنامـه بیمـه اجتماعی، مساعـدت اجتماعی و برنامه‌های بازار کار- بر افراد فقیر و غیر فقیر و مردان و زنان طراحی شده است.
شاخص کف حمایت اجتماعی دارای دو بعد امنیت درآمدی و امنیت سلامت است که به‌منظور ارزیـابی و نظارت مستمر وجود تضمین‌های لازم برای کف حمایت اجتماعی، از طریق تمرکز بر خلأهای حمایتی، محاسبه می‌شود.
شاخص پیشرفت تأمین اجتماعی یک معیار کلی از پیشـرفت بر اساس مالیات‌های پرداختی و مزایای دریافتی در طول عمر افراد است که امکـان سـنجش آسان‌تر پیشـرفت در یک سیسـتم را فراهم می‌کند و می‌تواند معیاری شهودی برای سیاست‌گذاران باشد.
شاخص دیکسون در چهار مرحله به ارزیابی سیسـتم تأمین اجتماعی می‌پردازد: مرحله اول مجزا کردن مجموعه‌ای از 860 ویژگی طرح‌های تأمین اجتماعی، مرحله دوم طبقه‌بندی اکثر ویژگی‌های سیستم تأمین اجتماعی با توجه به میزان مقبولیت، مرحله سوم بازنگری ویژگی‌های طرح‌های تأمین اجتماعی و مرحلهٔ چهارم محاسـبه امتیاز مربوط به رتبه هر سیستم تأمین اجتماعی است.
برچسب ها
شاخص‌های جهانی، تامین اجتماعی، نظارت عملکرد، حمایت اجتماعی، مستمری
