تازه‌ترین گزارش از سلسله گزارش‌های توصیفی-سیاستی موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی، گزارش لایحه پیشنهادی بوجه 1400 با تأکید بر «تبصره 14» منتشر شد.
به گزارش روابط عمومی موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی، تازه ترین گزارش از سلسله گزارش‌های توصیفی-سیاستی موسسه عالی پژوهش، گزارش لایحه پیشنهادی بوجه 1400 با تأکید بر «تبصره 14» منتشر شده که با نگاهی دقیق‌تر به ردیف‌های منابع پیش‌بینی شده در لایحه بودجه سال 1400 مشخص می‌شود که بخش منابع تبصره 14 در این لایحه نسبت به قانون سال 99 با تغییرات کمی و کیفی زیادی روبرو است.
لایحۀ بودجۀ سال 1400 در شرایطی به مجلس تقدیم شده که دولت و نظام سیاسی در ایران در یکی از خطیرترین دوره‌های پس از انقلاب قرار دارد. در این دوره که مصادف با آخرین سال برنامۀ ششم توسعه و نیز آخرین سال خدمت دولت دوازدهم است، به دلیل تنگنای هزینه‌ای ناشی از رویکرد فشار حداکثری دولت آمریکا پس از خروج این کشور از برجام در اردیبهشت 1397 و به تبع آن کاهش شدید فروش نفت ایران و همچنین شروع اپیدمی کرونا در بهمن ماه سال 1398، دولت با محدودیت مالی بیشتری رو به رو خواهد بود و حساسیت بررسی دقیق این لایحه برای کارشناسان اقتصادی و مجلس یازدهم شورای اسلامی که اولین سال فعالیت خود را تجربه می‌کند بیش از پیش شده است.
از طرف دیگر، به دلیل شرایط نامساعد اقتصادی سال‌های اخیر و رشد نرخ ارز و میانگین نرخ تورم بالایی که کشور با آن مواجه است، انتظارات تورمی در سطح جامعه افزایش قابل توجهی پیدا کرده است.
بنابراین بودجۀ سال 1400 باید به گونه‌ای تنظیم شود که در درجۀ اول با حفظ ذخایر ارزی، تاب‌آوری دولت و نظام برای مقاومت در برابر فشارهای بین‌المللی تقویت شود و در درجۀ دوم، با مدیریت منابع و مصارف و کاهش کسری بودجه از فشار تورم و انتظارات تورمی جامعه کاسته شود.
در تازه‌ترین گزارش موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی ابتدا به صورت کلی لایحه پیشنهادی دولت و منابع و مصارف آن در مقایسه با سال 1398 مورد تحلیل قرار گرفته و در ادامه به صورت خاص تبصرۀ 14 لایحۀ بودجه سال 1400 مورد بررسی قرار داده شده است.
سقف منابع و مصارف در لایحۀ بودجه امسال 24.357.078 میلیارد ریال معادل بیست و چهار میلیون و سیصد و پنجاه و هفت هزار و هفتاد و هشت میلیارد ریال تعیین شده و این درحالی است که منابع تبصره 14 لایحه بودجه سال 1400 در مقایسه با قانون بودجه سال 1399 با تغییرات کیفی و کمی منابع روبروست.

**حذف سه ردیف از منابع تبصره 14 در لایحه بودجه جدید
منابع تبصره 14 ارائه شده در لایحه سال 1400 در مقایسه با قانون بودجه سال 1399 با تغییراتی همراه بوده است. این منابع در قانون سال 1399 شامل 7 ردیف بوده که در لایحه سال 1400 به 5 ردیف کاهش یافته‌اند. این ردیف‌ها که شامل ردیفهای 4، 5 و 7 هستند به ترتیب با عناوین «دریافتی حاصل از فروش برق به مشترکان»، « سوخت نیروگاه‌ها» و « منابع حاصل از فروش آب» که جزء منابع تبصره 14 در قانون بودجه سال 1399 ذکر شده، در لایحه بودجه سال 1400 مشاهده نمی‌شود و عملاً این ردیف‌ها از بخش منابع حذف شده است. در مقابل ردیفی با عنوان « طلب سهم دولت از پتروشیمی‌ها بابت خوراک میعانات گازی سنوات گذشته» در لایحه بودجه سال 1400 مشاهده می‌شود که در سنوات گذشته چنین ردیفی در تبصره 14 قانون بودجه وجود نداشته است. لذا به صورت کلی می‌توان اینگونه بیان نمود که در بخش منابع تبصره 14 لایجه بودجه سال 1400 نسبت به قانون سال 1399 سه ردیف حذف، یک ردیف اضافه و سایر بندهای منابع، عیناً تکرار شده است.

**رشد 6.5 درصدی منابع تبصرۀ «14»
میزان منابع تبصرۀ «14» لایحۀ بودجۀ سال 1400 معادل دو میلیون و ششصد و هفتاد هزار و ششصد و هفتاد و دو میلیارد ریال پیش‌‌بینی شده که نسبت به رقم دو میلیون و پانصد و هفت هزار و دویست و شصت میلیارد ریال در قانون بودجه سال 1399 رشد 6.5 درصدی را تجربه کرده است.
ردیف «دریافتی حاصل از فروش داخلی فرآورده‌های نفتی» در لایحه سال 1400 نسبت به سال گذشته 14 درصد کاهش یافته است. این در حالیست که ردیف‌های «دریافتی حاصل از فروش صادراتی فرآورده‌های نفتی» و «خوراک میعانات گازی پتروشیمی‌ها» به ترتیب با رشد 35 و 24 درصدی، بیشترین افزایش را نسبت به سال گذشته داشته‌اند. علاوه بر این ردیف «دریافتی حاصل از فروش داخلی گاز طبیعی با احتساب عوارض گازرسانی و عوارض مالیات ارزش افزوده» نیز رشدی معادل 3.7 درصد نسبت به سال گذشته داشته است.
درواقع از بعد کیفی، بخش مصارف هدفمندی لایحه بودجه سال 1400 بیشترین تغییر را نسبت به قانون بودجه سال 1399 داشته و شفاف‌تر شده است. دلیل آن نیز انتقال ردیف‌هایی است که در قانون بودجه سال 1399 ذیل جدول‌های 7 و 9 تعریف می‌شدند.
در بخش منابع نیز درآمدهای حاصل از فروش برق و آب از ذیل منابع تبصره 14 خارج شده‌اند و به دنبال آن، در بخش مصارف پرداختی‌، ردیف‌های مرتبط با این درآمدها حذف شده‌اند.
از بعد کمی، منابع تبصره 14 لایحه بودجه 1400 نسبت به سال 1399 رشد 6.5 درصدی داشته است. همچنین در بخش مصارف تبصره 14، پرداختی بابت مخارج و تعهدات شرکت های موضوع هدفمندی یارانه‌ها به میزان 19.89 درصد کاهش و مصارف هدفمندی 23.66 درصد افزایش داشته است.
متن کامل این گزارش بزودی منتشر می شود.