طرح بررسی «راهبردهای مواجهه نظام بازنشستگی ایران با تغییرات جمعیتی» با همکاری مشترک وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تأمین اجتماعی از سوی موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی و صندوق جمعیت ملل متحد در حال انجام است.

به گزارش روابط عمومی موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی، هدف انجام این بررسی ارائه پیشنهادهای مبتنی بر شواهد برای توسعه پایداری و انطباق سیستم بازنشستگی ایران در مواجهه با پویایی و سالمندی جمعیت است که از طریق بررسی اسناد و مطالعات ملی و استفاده از تجربیات و بهترین شیوه‌های بین‌المللی با شرایط اجتماعی-اقتصادی و جمعیتی مشابه ایران محقق می شود.

ایران در دهه‌های اخیر دستخوش تحولات جمعیتی قابل توجه و سریعی شده است از جمله کاهش سریع مرگ و میر و افزایش قابل توجه امید زندگی در بدو تولد، از زیر 35 سال به بیش از 70 سال. امید زندگی در بدو تولد در پایان دهه 2000 به تقریباً 75 سال برای هر دو جنس رسید و در سال 1400 برای زنان 77 سال و برای مردان 71 سال بود. همزمان، نرخ باروری به زیر سطح جایگزینی کاهش یافته است. این تحولات منجر به تغییرات اساسی در ساختار سنی جمعیت شده است.

ایران در حال حاضر در حال گذار به سمت سالمندی جمعیت است. بر اساس داده های  مرکز آمار ایران، سهم جمعیت سالمند (تعریف شده به عنوان افراد 65 سال و بیشتر) از 4 درصد در سال 1335 به 6.1 درصد در سال 1395 افزایش یافته است.

افزایش سهم جمعیت سالمند و پیامدهای اقتصادی ذاتی آن، نیاز فوری به برنامه‌ریزی فعال را برجسته می‌کند. مطالعات موجود، روابط پیچیده بین تغییرات جمعیتی و اقتصاد را روشن کرده‌اند، به ویژه در مورد انتقال بین نسلی و پویایی بازار کار. با این حال، نیاز به تبدیل این یافته‌ها به توصیه‌های مشخص و قابل اجرا، به ویژه برای پایداری و انطباق سیستم بازنشستگی ایران، وجود دارد. درک عمیق‌تر از بهترین شیوه‌های بین‌المللی، همراه با تحلیل ملی دقیق، برای اطلاع‌رسانی  برنامه ریزی های پایدار بسیار مهم است.

در اجرای این طرح جمعی از متخصصان داخلی و بین‌المللی از جمله مجید کوششی، یاسر باقری، علی حیدری، فرشید یزدانی، محمدرضا ملکی، نرگس اکبرپور، مجتبی قاسمی، عباس باقری، علی خلیلی، سمانه گلاب، طیبه جلیلی، پروفسور لوپه و پروفسور سی یو (از دانشگاه بارسلونا) مشارکت و همکاری می نمایند.